De bijzondere grafkapel van Dudok van Heel op de Oude Begraafplaats (De Suikertaart) in Naarden heeft een nieuwe tijdelijke, doorzichtige overkapping gekregen. Het zwarte zeil is weggehaald, en de overkapping beschermt nu de grafkapel. Dit rijksmonument, dat al lange tijd leegstond, krijgt ook een nieuwe functie.  Het wordt binnenkort gebruikt om urnen te plaatsen. Hierdoor blijft de kapel behouden en krijgt deze een nieuwe betekenis. Gemeente Gooise Meren, de stichting tot beheer van de Oude Begraafplaats Naarden werken hiervoor samen.

Behoud en nieuw gebruik

De grafkapel is een opvallend gebouw op de begraafplaats. Het zes meter hoge bouwwerk was in 1865 het hoogste punt in de omgeving. Sinds de benoeming als Rijksmonument in 2000 kwamen er verschillende plannen voor het opknappen van de begraafplaats, en ook dit monument. Er kwamen plannen om de grafkapel helemaal te restaureren. Het graf werd in 2014 geruimd en kwam toen officieel leeg te staan. Het monument werd bedekt met een zwart zeil om het tegen slecht weer te beschermen. 

In 2023 werd duidelijk dat er twee keuzes waren: de kapel verder laten vervallen of een plan maken voor herstel en hergebruik. Omdat het zeil, een tijdelijke maatregel, begon te scheuren, was afwachten geen optie meer. Na overleg tussen de gemeente en de stichting kwam er een oplossing: de kapel geschikt maken voor gebruik, zodat er inkomsten kunnen komen voor het opknappen in kleine stappen. Daarom krijgt de kapel een urnenkelder.

Om de grafkapel te beschermen, maar ook zichtbaar te maken, heeft het een tijdelijke overkapping van roestkleurig staal gekregen. Hiervoor heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed meegedacht en subsidie verleent. Deze kap voorkomt verdere schade en maakt het mogelijk om de kapel stap voor stap op te knappen terwijl het monument zichtbaar blijft. 

Ook de deuren van de kapel worden vernieuwd. De oude deuren zijn vergaan, het nieuwe ontwerp past bij de details van het ‘Suikertaart’. De deuren krijgen een klassieke donkerrode (ossenrode) kleur en bieden ruimte voor de namen van de urnen die in de kapel worden geplaatst. De deuren worden geplaatst in de lente.

Werkzaamheden in fasen

Omdat de natuur een belangrijke rol speelt op de begraafplaats, wordt er rekening gehouden met de dieren die zich daar gevestigd hebben. Zo hebben vleermuizen de kapel als slaapplaats ontdekt. In de winter houden zij hun winterslaap, waardoor bepaalde werkzaamheden pas in het voorjaar kunnen starten. Pas als de laatste vleermuis is uitgevlogen, kunnen de planken voor de urnen in de kelder worden geplaatst.

Deze week is de kap met een hijskraan op zijn plaats gezet. Daarna volgen de deuren en andere voorbereidingen. Het uiteindelijke doel is om de kapel over tien jaar volledig hersteld te hebben, zodat de tijdelijke kap weer weg kan. Daar is nog geld voor nodig, maar met deze eerste stap is de toekomst van het monument een stuk zekerder geworden.

Eerste herbestemming van een grafkapel in Nederland

Het opnieuw in gebruik nemen van de kapel als urnenmuur is een unieke stap in Nederland. Dit jaar bestaat de stichting tot beheer van de Oude Begraafplaats Naarden 25 jaar. Door de jaren heen heeft de stichting veel werk verzet om de begraafplaats te behouden en zichtbaarder te maken. Met deze nieuwe stap krijgt het grootste monument op de begraafplaats een nieuwe toekomst, waar gemeente Gooise Meren trots op is. 

Kijk voor meer informatie over de Suikertaart op www.gooisemeren.nl/desuikertaart. De Stichting voor het behoud van de Oude Begraafplaats financieel ondersteunen in het restaureren van de Suikertaart kan via hun website.