Minder dan een maand na de start van de oorlog komt heel Nederland in actie en zoekt ook Gooise Meren naar geschikte plekken om gevluchte Oekraïners op te vangen. Al snel wordt het NH Hotel gevonden. We zijn 3 jaar verder. Hoe is het nu met de opvang in onze gemeente? En vooral: hoe gaat het met Oekraïners die moesten vluchten en terecht kwamen in een land waar ze niets of niemand kenden? We spreken een bewoner van het hotel in het Naarderbos.

Oleksandra, gevlucht uit Charkiv

Hoe was je 1e nacht in Nederland?

“Ik werd naar een familie in Rotterdam gebracht. Hun dochters waren het huis uit en ze hadden daarom 2 kamers over. Geweldig natuurlijk, maar toch voelde ik me vooral leeg en moe. Ik had 3 dagen gereisd en niet geslapen. Er woonden nog 2 Oekraïense meiden in huis. We kwamen uit dezelfde oorlog, maar werden geen vriendinnen. Dat klinkt misschien gek, maar soms klikt het gewoon niet.”

Toen de oorlog uitbrak was Oleksandra (28) net afgestudeerd als architect en begonnen met haar 1e echte baan. Een mooie toekomst werd bruut verstoord. Zodra het kon, vertrok ze uit Oekraïne. Oleksandra woonde en studeerde in Charkiv en groeide op in Marioepol dat nu in handen is van Rusland.

Wist je hoelang je daar mocht blijven?

“Nee, het bleef spannend. Elke maand hadden we een gesprek en hoorden we of we mochten blijven. Je denkt steeds: stel je voor dat ik hier weg moet, waar moet ik dan naartoe? Ik heb er uiteindelijk 6 maanden mogen wonen.”

En toen?

“Mijn moeder en oma woonden in Marioepol. Ze zijn na mij gevlucht en kwamen ook naar Rotterdam. Eerst mijn oma en later ook mijn moeder. We hebben een tijdje samen met nog 6 andere Oekraïners in een klein huisje gewoond.”

Waarom kwam jouw moeder later?

“Ze heeft tijdens de bezetting in Marioepol medicijnen voor mensen geregeld en gehandicapten geholpen om te vluchten. Tot ze is opgepakt en gevangen werd genomen. Ze heeft 100 dagen vastgezeten in Rusland en is toen alsnog gevlucht. Mijn vader is ook door de bezetter overgebracht naar Rusland en is van daaruit gevlucht. Ik weet waar in Europa hij is, maar dat zeg ik liever niet.”

Nu woon je hier in Naarden zonder je moeder en oma, waarom?

“Het huisje in Rotterdam werd echt te klein voor 9 mensen. Ik wilde mijn moeder en mijn oma ruimte geven en had die zelf ook nodig. Mijn moeder heeft veel meegemaakt in gevangenschap. Ik hoorde dat hier een opvang zou komen en stond op de wachtlijst. Eerst mocht ik in een klein zomerhuisje in Bussum en uiteindelijk hier.”

En hoe is het hier?

“Het belangrijkste: er is leven! Ik voel me een stuk beter dan een jaar of 2 geleden. Rustiger. Het 1e jaar was heel zwaar, maar nu mijn basis redelijk vast is, gaat het beter. Ik heb voor mezelf een strak dagprogramma. Ik heb een boek waarin ik schrijf wat ik doe, hoe ik me voel en wat mijn plannen zijn. Elke dag. Ik leer de taal, studeer online verder in architectuur en aan een programmeertaal. En ik heb regelmatig psychotherapie, dat helpt.”

Heb je een eigen leven?

“We leven met ongeveer 250 mensen in een gebouw wat eerst een hotel was. Ik ben al 3 keer verhuisd van kamer. Als je geluk hebt en met je gezin bent, dan kun je met z’n allen wonen, maar ik ben alleen dus moest afwachten met wie ik samen moest wonen. Gelukkig heb ik nu een lieve vriendin gevonden en mogen wij een kamer delen. Ja, we hebben een liefdesrelatie, dat is heel fijn.”

Zie jij je toekomst hier of thuis?

“Nederland is een fijn land, maar voelt toch niet als thuis. Thuis bestaat niet meer voor mij. Ik probeer iets te vinden dat past bij mijn toekomstdromen, maar ook bij de ellende in mijn land. Vanaf het begin heb ik veel baantjes gehad, maar ik wil het liefst als junior-architect aan de slag. Dat is niet makkelijk. Het zijn donkere tijden, maar ik doe m’n best om positief te blijven en hoop te houden.” (Red.: vluchtelingen uit Oekraïne worden opgevangen en mogen werken, maar vallen buiten de inburgeringstrajecten voor statushouders).

Maak je je zorgen?

“Natuurlijk. Voor iemand als mijn oma is de situatie uitzichtloos. Ze heeft alles wat ze had opgebouwd achter zich gelaten, heeft geen werk, spreekt alleen Oekraïens en heeft weinig contact met landgenoten. De familie die we nog hadden woont in Rusland en is pro-Russisch. We hebben geen contact meer. Ik heb veel meer energie, versta een beetje Nederlands en wil graag vooruit. Mijn oma heeft het veel moeilijker dan ik. En zij is maar 1 van de vele voorbeelden.”

Vind je dat in deze opvang nog iets anders moet?

“Iedereen doet z’n best. Ik vind het lastig dat we zo weinig privacy hebben, maar snap het ook. Mijn vriendin en ik maken afspraken wie wanneer per dag een paar uur alleen in onze kamer mag zijn. Dat is fijn, maar te veel nadenken is ook lastig.”

Ik moest vluchten, maar had geen idee waarheen...

“Steeds meer delen van mijn stad Charkov werden bezet door de Russen, dus steeds meer mensen probeerden te vluchten. Het is dan ieder voor zich. Als je met meer mensen tegelijk probeert te vluchten kan dat opvallen, dat is veel gevaarlijker dan alleen. Een collega bracht me midden in de nacht naar een trein. Ik had een kleine koffer bij me en zat met allemaal onbekenden en met wat militairen in een overvolle coupé. Niemand wist waar we heen gingen. Op een plek in Oekraïne waar het iets veiliger leek, moesten we uitstappen. We gingen naar een andere trein, die ons naar Krakau in Polen bracht. Ik heb ongelooflijk veel geluk gehad, want vrienden van mijn moeder hebben me daar gevonden. Een vriendin van hen woonde al jaren in Nederland. Zij heeft een vliegticket voor me gekocht. Omdat ik alleen was en niemand vertrouwde heb ik 3 dagen op m’n koffer gelet en geen oog dicht gedaan.”